Mimaride aydınlatma tasarımının önemi yapı kullanım amacından bağımsız olarak değerlendirilmelidir. Her yapının iyi bir aydınlatmaya ihtiyaç duyduğu ve bu ihtiyacın henüz yapı konsepti belirlenirken düşülmesi gerektiği bilinmelidir. Yapının atmosferini belirleyen ve mimari tasarımı ön plana çıkan mimari aydınlatma tasarımı, ışığın iç ve dış tasarımda verimli bir şekilde kullanımını esas alır. Yapı tasarımında görev alan mimarlarım ışıklandırma konusuna hakim olması halinde yenilikçi aydınlatma teknolojilerinden yararlanılarak mekanlarda istenen algı oluşturulabilir.

Aydınlatma Tasarımı Nedir?

Aydınlatma tasarımı mekanları daha kullanışlı hale getirmek adına kullanılan ve temelde ışığa doğru yön vermeyi amaçlayan işlemlerdir. Herhangi bir satış kaygısı içermeyen aydınlatma tasarımı çalışmaları, mimari mekanlara işlevsel ve estetik yönden önemli kazanımlar sunar.

Mimaride Aydınlatma Tasarımının Önemi Nedir?

Aydınlatma tasarımının mimarideki önemi kötü bir mimariyi kurtarmak değil, ışık ile yaşanacak deneyimi artırmak olarak özetlenebilir. Bir lüks olarak sayılmaması gereken bu tasarım, ışığı tesadüfe yer bırakmadan uygun şekilde yönlendirmeyi amaçlar. Mekanları daha kullanışlı hale getiren ve yaşam konforunu artıran bu tasarımlar ayrıcalık değil, ihtiyaçtır. Tasarlanan yaşam alanlarında geçirilen vakitlerde enerjiyi yükselten doğru aydınlatma tasarımları, mimari tasarımı tamamlaması açısından büyük öneme sahiptir. Doğru yerde, doğru ışığın tasarlandığı mimari mekanlarda kullanıcıların ruh hali pozitif etkilenmektedir.

Işık, sadece modern mimari değil; antik mimaride de büyük bir özenle tasarımlarda dikkate alınmıştır. Antik mimari yapılara bakıldığında doğal ışıktan maksimum verimde yararlanabilme çabaları gözden kaçmamaktadır. Dünyanın ilk mimarları ışığın insan üzerindeki etkisini fark etmiş ve tasarımlarını ön plana çıkartabilmek adına güneş ışığından maksimum fayda sağlamayı hedeflemiştir. Mimarlık için aydınlatmanın önemine dair ünlü Amerikalı mimar Louis Kahn, sarf ettiği şu sözler ile mimari ile ışığın neden ayrılmaz bir parça olduğunu gözler önüne sermektedir:

“Güneş binaya çarpana kadar binanın ne kadar muhteşem olduğunu bilmiyordum.”

Mimari Aydınlatma Çeşitleri Nelerdir?

Mimari aydınlatma seçenekleri dış ve iç mekanlarda kullanılabilen pek çok farklı alternatifi içerir. Sadece yapının değil, şehirlerin atmosferine de etki eden bu tasarım yöntemlerinde teknolojinin gelişimi ile birlikte yüksek verim ve düşük enerji sarfiyatı ihtiyaçları karşılık bulabiliyor. Dış tasarımda aydınlatma için fiber optik veya LED aydınlatma teknikleri kendisine yaygın kullanım alanı bulurken, bu tercihler binalardaki dinamikliği artırmak isteyen tasarımcılara yarımcı oluyor. İç mekanlarda da LED aydınlatma yaygın kullanım alanı bulurken, doğal aydınlatma kaynakları doğru şekilde kullanıldığında iç açıcı sonuçlar elde edilebiliyor.

Mimari Aydınlatma Tasarımı İlkeleri Nelerdir?

Mimari aydınlatmada tasarım ilkeleri doğal ve yapay ışığın en doğru şekilde kullanımını amaçlar. İstenen hedef doğrultusunda tasarımcı, ışığı verimli kullanmak için bir dizi ayrıntıya dikkat eder. Mimari aydınlatma tasarımı aşağıda sıralanan ilkeler doğrultusunda şekillendirilir:

• Işık kaynağı
• Konum
• Geliş açısı
• Rengi
• Miktarı
• Yayılımı